7 ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH

ThS.BS.Dương Quang Huy – 0933847968 (viber – zalo)

1 – TĨNH MẠCH THỪNG TINH LÀ GÌ?

Tĩnh mạch thừng tinh là mạch máu dẫn lưu khí CO2 và các chất thải, từ quá trình chuyển hóa của tinh hoàn trở về hệ thống tuần hoàn chính, rồi từ đó có thể loại thải các chất này ra ngoài.

 

2 – THẾ NÀO GỌI LÀ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH?

Giãn tĩnh mạch tinh được định nghĩa là tình trạng giãn và xoắn của đám rối tĩnh mạch thừng tinh, có đặc điểm:

  • Thường xảy ra ở bên trái (80%).
  • Hiếm khi gặp trước tuổi dậy thì.
  • Có thể gây teo tinh hoàn và có thể hồi phục sau phẫu thuật.

Giãn tĩnh mạch tinh hiếm khi có biểu hiện lâm sàng rõ trước giai đoạn đầu của tuổi thiếu niên. Một khi đã xuất hiện thì giãn tĩnh mạch tinh không thể tự hết được.

Khi tĩnh mạch tinh bị giãn thì chức năng dẫn lưu khí CO2 và các chất thải diễn ra chậm, thậm chí là ứ trệ từ đó gây ra các biểu hiện lâm sàng.

 

3 – BIỂU HIỆN KHI CÓ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH?

Phần lớn các trường hợp GTMT không có triệu chứng và nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi khám sức khỏe thường qui. Những biểu hiện chủ yếu khiến người bệnh đến thầy thuốc khám là:

  • Cảm giác khó chịu, nặng tức hoặc đau ở tinh hoàn, lúc có lúc không. Tình trạng khó chịu đau tức ở bìu thường xuyên giảm khi nằm và không bao giờ xuất hiện khi mới thức giấc, ngược lại thường gia tăng khi ngồi lâu, đứng lâu hay hoạt động gắng sức trong thời gian dài.
  • Nhìn thấy hay sờ thấy các tĩnh mạch giãn ở bìu giống búi giun
  • Tinh hoàn bị teo và mật độ mềm hơn, có thể làm suy giảm nội tiết tố nam
  • Số lượng và chất lượng tinh trùng giảm theo thời gian và có thể dẫn đến vô sinh cũng như không còn tinh trùng trong tinh dịch.

 

4 – GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH NẶNG NHẸ RA SAO?

Phân độ giãn tĩnh mạch tinh:

  • Độ I: Giãn nhẹ, chỉ sờ thấy khi bệnh nhân ho, rặn.
  • Độ II: Giãn vừa, dễ dàng sờ thấy mà không cần bệnh nhân ho, rặn.
  • Độ III: Giãn to, nhìn thấy rõ qua da bìu mà không cần sờ nắn.
  • Giãn tĩnh mạch tinh dưới lâm sàng chỉ có thể phát hiện nhờ các biện pháp cận lâm sàng.

Cần lưu ý rằng siêu âm chỉ phát hiện được khoảng 60% các trường hợp giãn tĩnh mạch tinh nên không phải lúc nào cũng lệ thuộc vào siêu âm. Khám trực tiếp bởi các bác sĩ nam nam khoa mới đóng vai trò quyết định.

 

5 – ĐIỀU TRỊ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH NHƯ THẾ NÀO?

Điều trị nội khoa (Uống thuốc) chỉ áp dụng cho các thể nhẹ, chưa tổn thương lên cơ quan đích là tinh hoàn. Chủ yếu là điều trị triệu chứng chứ không điều trị triệt để bệnh lý giãn tĩnh mạch tinh.

Điều trị triệt để giãn tĩnh mạch tinh có 2 nhóm lớn:

 Thuyên tắc tĩnh mạch tinh giãn qua da xuôi dòng hay ngược dòng

 Điều trị phẫu thuật:

  • Phẫu thuật qua nội soi ổ bụng
  • Phẫu thuật mở qua ngã bẹn
  • Vi phẫu thuật cột tĩnh mạch tinh qua ngã bẹn và dưới bẹn

Hiện nay tiêu chuẩn vàng trong điều trị là vi phẫu thuật cột tĩnh mạch tinh qua ngã bẹn và dưới bẹn

 

6 – KHI NÀO CẦN CAN THIỆP PHẪU THUẬT?

 Đối với nam giới trưởng thành:

  • Giãn tĩnh mạch tinh phát hiện trên lâm sàng kết hợp với bất thường tinh dịch đồ trên một cặp vợ chồng vô sinh sau khi đã đánh giá người vợ.
  • Giãn tĩnh mạch tinh gây ra triệu chứng khó chịu hoặc đau tức bìu kéo dài.

Gần đây 2013, quan điểm phẫu thuật rộng hơn trên những bệnh nhân có giãn tĩnh mạch tinh gây suy giảm Testosterone, teo tinh hoàn hay chất lượng nhiễm sắc thể (AND) của tinh trùng thấp.

 

 Đối với nam thiếu niên:

  • Giãn tĩnh mạch tinh độ II hoặc III kết hợp với chậm phát triển tinh hoàn cùng bên.
  • Giãn tĩnh mạch tinh độ III hoặc II kết hợp với teo tinh hoàn.
  • Giãn tĩnh mạch tinh kèm bất thường tinh dịch đồ hay Giãn tĩnh mạch tinh mà tinh hoàn cùng bên giãn nhỏ hơn đáng kể so với bên còn lại hoặc Giãn tĩnh mạch tinh có triệu chứng.

 

7 – CẦN HẠN CHẾ GÌ KHI BỊ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH?

Cũng giống như các bệnh lý giãn tĩnh mạch khác ở vùng thấp (dưới tim) như giãn tĩnh mạch chi dưới, trĩ, … chúng ta cần:

  • Hạn chế đứng hoặc ngồi lâu tại chỗ vì sẽ làm máu ứ trệ gây giãn nặng hơn
  • Hạn chế táo bón: uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ, rau xanh
  • Hạn chế ho kéo dài: khi có tình trạng này nên điều trị ho dứt điểm
  • Tránh những môn thể thao gây tăng áp lực ổ bụng nhiều như tập tạ

 

Leave a reply